En savoir plus
Podczas jednej z przedluzajacych sie kampanii przeciwko Tebom w latach 70-tych IV w. p.n.e., sprzymierzency stracili ochote do dalszej sluzby pod rozkazami Lacedemonczykow, poniewaz podczas gdy sami wyslali na wojne licznych zolnierzy, Sparta wystawila zaledwie garstke. Krol Sparty, Agesilaos, rozkazal wiec, by Lacedemonczycy i sprzymierzency usiedli na ziemi w dwoch oddzielnych grupach. Nastepnie herold armii dal sygnal, by wstali wszyscy garncarze, po nich kowale, ciesle, budowniczowie - i tak dalej, az wymienil przedstawicieli wszystkich zawodow. Okazalo sie, ze niemal wszyscy sprzymierzency stoja, ale ani jeden sposrod Lacedemonczykow, gdyz zabraniano im uczenia sie i praktykowania pokojowych profesji. Wowczas Agesilaos rozesmial sie i rzekl: "Widzicie wiec, jak wielu wiecej zolnierzy my wystawiamy!" (Plutarch, Zywot Agesilaosa 26).
Istotnie, Lacedemonczycy utworzyli jedyna zawodowa armie starozytnej Grecji, ktora z tego powodu mozna uznac za prawdziwie elitarna formacje. Instytucje panstwa i system edukacji byly zorganizowane z mysla o stworzeniu doskonale wyszkolonych zolnierzy. Izokrates (6, 81) porownal lacedemonskie panstwo do obozu wojskowego, podczas gdy Arystoteles (Polityka II 6, 22) krytykowal lacedemonski ustroj za nastawienie wylacznie na krzewienie cnot wojskowych. Jego zdaniem rezultat byl taki, ze kiedy Lacedemonczycy wywalczyli juz swoje imperium, nie potrafili zyc w pokoju.
