En savoir plus
Religia starozytnego Egiptu. Perspektywa religioznawcza - to pierwsza w Polsce ksiazka poswiecona temu zagadnieniu napisana przez religioznawce. Wieslaw Bator ukazal w niej przedmiot badan w wieloaspektowym ujeciu wlasciwym nauce o religiach, a jednoczesnie uwzgledniajacym obecny stan wiedzy (w tym najnowsze polskie odkrycia archeologiczne dotyczace czasow predynastycznych, protodynastycznych i wczesnodynastycznych we wschodniej Delcie Nilu).
Przedstawil nie tylko skomplikowany swiat wierzen egipskich w perspektywie religioznawczej, lecz takze formowanie sie tej perspektywy, czyli historie i rozwoj sposobow postrzegania religii egipskiej od czasow starozytnej ambiwalencji (pomieszania bezkrytycznego zachwytu i wrogiej pogardy), poprzez uksztaltowany przez Biblie sredniowieczny stereotyp oraz nowozytna fascynacje i tworzenie w kregach elity europejskiej nowego mitu o wszechmocy i wszechwiedzy kaplanow egipskich zazdrosnie strzegacych tajemnej wiedzy o swiecie az do naukowej syntezy opartej na krytycznej analizie zrodel.
Przyjeta przez autora perspektywa religioznawcza pozwolila wyodrebnic oryginalne cechy religii egipskiej takie jak: brak herosow i indywidualnych bohaterow, rzeczywistosc mityczna zastepujaca historie w ksztaltowaniu tradycji i formowaniu odrebnosci etnicznej, bezposredni zwiazek z kultem i magia etc. Niektore z tych cech, np.: bezposredni zwiazek eschatologii z etyka i moralnoscia (sad posmiertny), pojeciu Ladu Swiata (maat), powszechna kreacja za pomoca mysli i slowa, teologiczna wspolistotowosc (wielosc w jednosci, trojca w jednosci) zakorzenily sie z czasem w swiatowej kulturze uniwersalnej stajac sie podstawa pozniejszej mysli filozoficznej i teologicznej Zachodu.
Przedstawiajac dzieje religii egipskiej uwzgledniono dwustronny kierunek oddzialywan miedzy swiatem idei religijnych, a czynnikami politycznymi i ekonomicznymi w ksztaltowaniu owczesnej rzeczywistosci politycznej i spolecznej zrywajac tym samym z tendencjami redukcjonistycznymi obecnymi w wielu opracowaniach. Inna nowoscia jest ukazanie wzajemnych relacji i oddzialywan wystepujacych pomiedzy nowozytnym swiatem religioznawczym i egiptologicznym, podkreslajace koniecznosc wspolpracy przedstawicieli obydwu dyscyplin i trudnosci, na jakie napotyka taka kooperacja.
Wieslaw Bator (ur. 1952) - religioznawca, absolwent Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellonskiego, doktor nauk historycznych, d 1979 roku zwiazany z Instytutem Religioznawstwa UJ, od 1992 roku pracownik Zakladu Historii Religii w IR UJ, autor wielu publikacji z zakresu historii, teorii oraz politologii religii, a takze historii religioznawstwa.
