Ulteriori informazioni
Nasze czasy, jak okreslil je Pierre Nora, jeden z prorokow zwrotu pamieciowego w kulturze, historii i nauce, to "czas pamieci". Ale juz blisko 150 lat temu Julian Ursyn Niemcewicz zapisal mysl niemal identyczna: "Zyjemy w czasie pamietnikow". Niniejszy tom probuje zrelacjonowac obecnosc kwestii pamieciowych w dziewietnastowiecznej swiadomosci, celowo wszakze - jesli nie liczyc drobnych wyjatkow - rezygnujac z tych obszarow, na ktorych te odniesienia sa najlatwiejsze do zdiagnozowania, tzn. w literaturze pieknej i pamietnikarstwie. Tytulowe "metafory", inspirowane pracami historyka psychologii Douwe Draaismy, to swoiste szkla, przez jakie ogladano pamiec - fenomen kazdemu tak bliski, a zarazem niejasny, iz zwykle trzeba uzywac sposobow nie wprost, by lepiej go uchwycic. Przykladami takich metafor sa woskowa pieczec, ksiega, ogrod, kalendarz, labirynt, moneta albo medal, wystawa pamiatek, mogila, wiezienie, podroz, dagerotyp; metaforyki nie unikaja tez traktaty medyczne i neurologiczne. Szczegolnym sposobem konceptualizacji pamieci byly rozwijane wowczas teorie mnemotechniczne, ktorym poswiecona zostala osobna czesc. Ksiazka zawiera rowniez dokonane przez autora antologii przeklady tekstow (w calosci badz we fragmentach), pozwalajace przedstawic problematyke pamieci w nieco szerszym kontekscie.
Grzegorz Marzec (ur. 1978), dr, adiunkt w Instytucie Badan Literackich PAN, autor ksiazek "Hermeneuta i historia. Jaroslaw Marek Rymkiewicz w bakecie" (2012) i "Ekonomia pamieci" (2016).
