Read more
Jak dotad tylko nieliczni historycy powstania upominali sie o pamiec o wkladzie Zydow w czyn zbrojny walczacej Warszawy. Niewielu autorow poswiecalo swoja uwage tym z nich, ktorzy znalezli sie wsrod ludnosci cywilnej. Niniejsza ksiazka wypelnia te luke.
Sklada sie ona z dwoch zasadniczych czesci. Pierwsza dotyczy udzialu Zydow w walce, druga zas losu ludnosci cywilnej w ogarnietej powstaniem Warszawie oraz tych, ktorzy po kapitulacji zdecydowali sie pozostac w gruzach miasta. Obie te perspektywy "wojskowa" i "cywilna" choc w wielu miejscach krzyzuja sie ze soba, przynosza odmienne problemy
Aby mozliwie najwierniej odtworzyc losy Zydow w powstanczej Warszawie autorzy wykorzystali wszelkie dostepne rodzaje zrodel, zarowno ze strony polskiej, jak i zydowskiej, w wielu miejscach oddajac glos swoim bohaterom, wykorzystujac ich wspomnienia, pamietniki i relacje.
Autorzy zebrali caly rozproszony material archiwalny w Polsce i w Izraelu, dotarli do wielu nieznanych dotad relacji, zgromadzili wiekszosc znanej literatury.Zmierzyli sie z problemem badawczym, ktory do tej pory byl czesciej materia emocjonalengo sporu publicystow niz rozwazan naukowcow. Powstalo dzielo, ktore uzupelnia obraz (...) Powstania Warszawskiego. Ksiazka pokazuje wielki fenomen spoleczny i militarny Powstania Warszawskiego, (...) pokazujac, ze przez probe te przeszli rowniez Zydzi, walczac u boku Polakow.
Ksiazka ta w istocie jest opowiescia nie tylko o zaangazowaniu sie Zydow w wielkie narodowe Powstanie, ale w duzej mierze, a moze nwet przede wszystkim, o relacjach Polakow i Zydow w czasie dwoch miesiecy lata 1944 r. Autorzy (...) starannie rekonstruuja fakty, zbierajac rozproszone relacje i dokumenty. Do racji podnoszonych dotad przez polska historiografie odnosza sie z szacunkiem, choc wykazuja tez wielkie zrozumienie dla cierpienia zydowskiego. Nie sa jednak niewolnikami jednej wizji, nie daja sie uwiesc opowiesciom niektorych ocalonych, weryfikuja relacje i zeznania zgodnie z warsztatem historyka i mozliwosciami chwili.
Z recenzji Janusza Marszalca
