Read more
Tanzimat ile baslayan ve Mecelle ile devam eden sürecte her alanda oldugu gibi aile ahkaminda da önemli kirilmalar gerceklesmistir. Özellikle 19. yüzyilin sonlari ve 20. yüzyilin baslarinda Osmanli aile hukuku alaninda kanunlastirma faaliyetleriyle birlikte kritik degisiklikler meydana gelmistir. Bu degisikliklerin basinda aile hukukuna dair ilk kanunlastirma faaliyeti olan 1917 tarihli Hukk-i ile Kararnamesi gelir. Kararname, bazi meselelerde Hanef mezhebinin disina cikmasi ve Yahudi ve Hristiyanlara ayri hükümler vaz etmesi hasebiyle fikih gelenegindeki önemli bir degisimin göstergesidir.
Kararname ile birlikte bu dönemin ikinci önemli özelligi aile hukuku alaninda müstakil bir literatürün ortaya cikmasidir. Daha önce fikih kitaplarinin bir bölümünde ele alinan nikaha ve talaka dair meseleler bu dönemde Kitabün-nikah ve talak veya Ahkamün-nikah ve talak gibi cesitli isimlerle müstakil olarak kaleme alinmistir. Aile hukuku alaninda böyle bir literatürün olusmasi, üzerinde durulmasi gereken önemli bir husustur. Elinizdeki bu eser 19. yüzyilin sonlari ve 20. yüzyilin baslarinda olusan Osmanli aile hukuku literatürünün kesfine ve tanitilmasina dair önemli bir boslugu dolduracaktir.
Sümeyye Saritas tarafindan kaleme alinan birinci bölüm, II. Mesrutiyet sonrasinda Mesihatin bazi yetkilerinin kisitlanmasi ile aile hukukunun kanunlastirma süreci ve o dönemde ortaya cikan müstakil aile hukuk literatürünün tanitilmasina dairdir. Bu bölümde aile hukuk literatürü ve müellifleri tek tek aciklandigindan Mehmed Surrnin hayatina dair bilgi de burada yer alir. Abdurrahman Yildirim tarafindan hazirlanan ikinci bölüm, Mehmed Surrnin 1911 h. 1329 tarihinde kalem aldigi Ahkamün-nikah isimli eserinin ceviriyazimidir. Ücüncü bölüm ise Surrnin tam olarak ne zaman yazdigi bilinemese de mukaddimesindeki bilgilerden hareketle Ahkamün-nikah isimli eserinden sonra telif ettigi Ahkamüt-talak isimli eserinin Mustafa Karapinar tarafindan hazirlanan ceviriyazimidir. Son olarak dördüncü bölümde önemli görülen bazi meseleler üzerinden Mehmed Sürrnin görüsleri, Hukk-i ile Kararnamesi ve Hanef mezhebinin yaklasimiyla mukayese edilmistir.
