Read more
Serbest-i imal, ilm-i servetin kaide-i esasiyesi hükmündedir. Bu kaideden maksad, herkesin hangi sanati tercih ederse, onu islemege ve ihtiyar ettigi yolda calismaga, mamulat ve mahsulatina, kar ve zarari kendisine aid olmak üzere, diledigi gibi tayin-i fiyat eylemege ve bu mamulat ve mahsulatini dahil ve haric-i memlekette menfaat-i mahsusasina en hayirli addettigi surette mübadeleye selahiyeti olmaktir.
Sakizli Ohannes Efendi
Tanzimat Dönemi ile baslayan köklü degisimler iktisadi düsünce alaninda da kendini göstermis, Avrupada ortaya cikan modern iktisat düsüncesi, Osmanli topraklarinda da takipcilerini bulmustur. Temelde serbestiyet ve himaye görüsleri etrafinda gerceklesen tartismalarda Serendi Arsizen, Sakizli Ohannes, Sehak Abru, Mikail Pasa, Mehmet Cavid gibi düsünürler serbestiyeti savunurken, Ahmet Cevdet Pasa, Ahmet Mithat Efendi, Akyigitzade Musa, Ziya Gökalp, Tekin Alp gibi düsünüler ise himaye fikri etrafinda birlesmislerdir.
Bu kitapta hayati ve düsünceleri ayrintili olarak calisilan Sakizli Ohannes Efendi, laissez faire, laissez passerbirakiniz yapsinlar, birakiniz gecsinler düsüncesinin Osmanlidaki ilk ve en önemli temsilcilerindendir.
Yukarida zikredilen Ohannes Efendiye ait sözler, kendisinin iktisada diger bir deyisle ilm-i servete dair görüslerinin bir özetini sunmakta ve basta emegin kullanimi olmak üzere, üretim, karzarar, fiyat belirleme ve ticaret konularindaki serbestiyet düsüncesini vurgulamaktadir.
Elinizdeki eser, liberal iktisatci ve serbestiyet taraftari Sakizli Ohannesin, Mebadi-i Ilm-i Servet-i Milel isimli kitabi cercevesinde onun iktisadi düsüncesini inceliyor. Bu vesile ile düsünürümüzün Mecma-i Fünnda yayinlanan iki makalesinin transkripsiyonu da ilk defa okuyucu ile bulusuyor.
