Read more
Në Kosovë TEC-et çdo vit krijojnë rreth 1.5 Mt hi fluturues (Hi TEC-i) dhe fundërrues. Sektori i ndërtimit në vit konsumon rreth 1 Mt çimento. Nga prodhimi i kësaj sasie të çimentos emetohet rreth 1 Mt CO2. Këtu është studiuar përdorimi i Hirit të TEC-it në beton si zëvendësues i çimentos dhe zvogëlimi indirekt i emetimit të CO2 nga prodhimi i çimentos. Shtimi i sasisë maksimale të hirit në beton është caktuar nga testimet e vetive të betoneve me sasi të ndryshme të hirit. Testimet për veti të ndryshme fiziko-mekanike dhe parametra tjerë janë kryer në kampione të betonit të njomë dhe të ngurtësuar. Shkalla rrezikut radioaktiv nga shtimi i hirit të TEC-it, përkatësisht aktiviteti i përqendrimit i radionukleideve natyrore 40K, 226Ra dhe 232Th është kryer me spektrometrinë me rreze gama (HPGe). Matja e përqendrimeve, llogaritjet e dozës së absorbimit dhe indeksit të përqendrimit të aktivitetit treguan se këto betonet me Hi TEC-i nuk paraqesin rrezik radioaktiv. Zëvendësimi deri 30% i çimentos me Hi TEC-i në mënyrë eksperimentale u dëshmua si sasia maksimale optimale. Impakti mjedisor: zvogëlim indirekt i 300,000 t CO2 dhe shfrytëzimi i 300,000 t i mbetjes industriale.
