Read more
Sposrod najdawniejszych wladcow Litwy, poprzednikow Jagielly i Witolda, najwieksza uwage historiografii od dawna przyciaga pierwszy z nich - Mendog. Wynika to glownie z wybitnej roli tego monarchy w genezie panstwa litewskiego. Dzielo jego zycia - zjednoczenie ziem Litwy, dajace podstawe dla jej bytu panstwowego - okazalo sie trwale i zapewnilo mu poczesne miejsce w historii. Na widowni dziejowej pojawil sie po raz pierwszy w 1219 r., kiedy to widzimy go w gronie zawierajacych uklad pokojowy z Rusia Halicka kniaziow litewskich, jako jednego ze "starszych" wsrod nich. W Europie zaslynal przez przyjecie chrztu (1251 r.) i koronacje (1253 r.) - wydarzenia, ktore uczynily zen prekursora tendencji zwiazania Litwy ze swiatem zachodniego chrzescijanstwa. Tworczosc badaczy, a takze pisarzy i poetow inspirowaly obok wspomnianych faktow rowniez inne - walka Mendoga z rywalami o wladze i kobiety, jego sojusz z Krzyzakami, a nastepnie zerwanie tego przymierza, polaczone z powrotem do religii przodkow, wreszcie smierc z reki spiskowcow.
(Wprowadzenie, prof. dr hab. Jan Jurkiewicz)
