Read more
Znamienne dla "szalonych lat dwudziestych" niemieckiej filozofii bylo przeksztalcenie sie tradycyjnych pradow filozoficznych w nowe dyscypliny filozoficzne. F i l o z o f i a z y c i a, reprezentowana przez tak roznych autorow jak Nietzsche, Dilthey czy Bergson, staje sie punktem wyjscia dla ustanowienia a n t r o p o l o g i i f i l o z o f i c z n e j, za ktorej podstawowe teksty zalozycielskie uchodza Stanowisko czlowieka w kosmosie Schelera (1927) oraz Die Stufen des Organischen und der Mensch Plessnera (1928).
Heidegger poszerza zakres fenomenologii, syntetyzujac ja z Dilthey'owska hermeneutyka i wprowadza w swoim Bycie i czasie (1927) o n t o l o g i e f u n d a m e n t a l n a. Podczas gdy Scheler i Plessner definiuja swiat czlowieka z perspektywy zycia organicznego, a Heidegger ujmuje go w perspektywie bycia, to u Ernsta Cassirera n e o k a n t y z m (szkoly marburskiej) ewoluuje w Filozofii form symbolicznych (1923, 1925, 1929) w strone oryginalnej f i l o z o f i i k u l t ur y, ktora konceptualizuje swiat ludzi jako swiat symboliczny. (...)
Neokantysta Cassirer podejmuje te wyjsciowa kantowska intuicje, rozszerza ja jednak takze poza przyrodoznawstwo, na "caly obszar 'rozumienia swiata'". Sam Kant przemierzyl segmenty tego obszaru w k r y t y c e c z y s t e g o r o z u m u (matematyczne przyrodoznawstwo), k r y t y c e p r a k t y c z n e g o r o z u m u (moralnosc) i k r y t y c e wl a d z y s a - d z e n i a (sztuka i biologia). Cassirer umieszcza dodatkowo w centrum krytycznej analizy mit, religie, jezyk oraz obszar tak zwanych nauk o duchu (przede wszystkim tradycyjna historiografie oraz nauki historyczne) - mozna powiedziec zatem, ze wychodzi poza granice czystego rozumu. "Krytyka rozumu staje sie zatem krytyka kultury". "Kultura" oznacza tutaj s w i a t l u d z i. Konstytuuje sie nie tylko i nie przede wszystkim w nauce, lecz rowniez w innych wymiarach sensu, takich jak mit, religia, sztuka czy jezyk.
Tak jak niegdys Kant obwieszczal, iz dumna nazwa ontologii musi ustapic miejsca skromnemu mianu samej tylko analityki czystego intelektu, tak teraz Cassirer pokazuje, ze nie tylko czysty intelekt jest siedziba rzeczywistosci i znaczenia, lecz sa nia w s z y s t k i e osiagniecia ludzkiego ducha.
Kultura jest ogolem manifestacji tych duchowych energii konkretyzujacych sie w danym tworzywie. Stad rowniez Cassirer twierdzic moze, ze czlowiek w kulturze, "zamiast zajmowac sie rzeczami [...], ustawicznie sam ze soba rozmawia".
