Read more
17. yüzyilin sonlarindan itibaren yaklasik bir asirlik dönemde Osmanli Devletinin sürekli toprak kaybetmesi ve zayiflamasi, merkezi yönetimi güclendirmeyi ve modern donanima sahip bir askeri örgütlenmeyi zorunlu kilmistir. Bu nedenle askeri alanda ve devlet aygitinda baslayan degisim ve dönüsüm hareketleri; Tanzimat ile birlikte siyasi, ekonomik, kültürel, hukuksal bir boyut kazanmistir. Ancak bati ile arasindaki ekonomik, siyasi, toplumsal, kültürel farklar; Osmanli Devletinin yalnizca bicimsel bir dönüsüm gecirmesine neden olmustur.
Osmanli Devletinde yasanan modernlesme hareketleri, modernlesmenin merkez tarafindan bir nevi dayatilmasi ve batidaki gibi icsellestirilememesi nedeniyle elestirilmistir. Bu elestirinin aracilardan biri, protesto etme ve rahatlatma özelliklerine sahip olan mizahtir. Mizah, elestirel niteligi nedeni ile merkez yönetim tarafindan baski altinda tutulsa da II. Mesrutiyetin ilan edilmesi ile esen özgürlük havasindan nasibini almistir. Bu dönemin ilk sekiz ayinda sayisiz mizah gazete ve dergisi, sansürsüz yayinlanmistir.
Bu calismada, II. Mesrutiyet Döneminde yayin hayatina baslayan Kalem ve Cem dergileri üzerinden modernlesme hareketleri incelenmistir. Karikatürlerin analiz edilip yorumlandigi calismada; hürriyet kavrami, toplum, egitim, ekonomi, moda, kadin üzerine degerlendirmeler yapilmistir. Amac, II. Mesrutiyet Dönemi mizahini sosyokültürel baglamda cözümlemektir.
