Read more
Iran Türkleri Orta Asyadan göc eden Oguzlardir. Bu Türk boylari Islam ülkelerine yayilmis, kurdugu devlet ve beyliklerle bu ülkelerin kaderini cizmis ve tarihinde cok belirgin bir rol oynamistir. Türklerin Irandaki varliklari miladi baslarina kadar uzanmaktadir. Islamdan önce Türklerin Irana girisleri ilk defa M.S. 310 ile 374 yillari arasinda Hunlar döneminde olmustur. Irana yapilan ilk Türk göcleri ve yerlesimlerinin ise Ak Hunlarinin gelmeleriyle gerceklestigi bilinmektedir.
1040 yilinda o dönemde Iran topraklarinda hüküm süren Gazneliler ile Selcuklular arasinda cereyan eden Dandanakan Savasinda Gaznelilerin yenilmesinden sonra Iran kapilari tamamen Türklere acilmis oldu. Bu tarihten baslamak üzere de yaklasik 900 yil boyunca, Türkler Iranda egemen güc olacaklardir. Bu sürec icerisinde, Iranda 819le 1925 arasinda Samanogullari 819-1005, Gazneliler 963-1187, Büyük Selcuklular 1040-1187, Kirman Selcuklulari 1048-1187, Harzemsahlilar 1097-1231, Ilhanlilar 1256-1357, Celayirler Devleti 1340-1431, Timur Devleti 1370-1507, Karakoyunlular Devleti 1351-1469, Akkoyunlular Devleti 1340-1508, Safevi Devleti 1501-1736, Nadir Sah -Afsarlar 1736-1794, Kacarlar 1794-1925 yönetimde bulundular.
Iranlilarin yasamlari ve tarihleri Iranla sinirlidir, oysa Türkler on bin yildir dünyanin bircok yerine yayilmistir. Türk-Iran iliskilerinin, Genel Türk tarihinin bir parcasi olmasinin nedeni budur. Baslangicta yalnizca cografi bir anlam tasiyanIranlilik, zamanla; dil, din, devlet ve kültürel olusumlarla uzun bir tarihsel evrim gecirerek olgunlasti ve ulus olusumunun gereklerine ulasti. Tarihsel bütünlesme etnik birlige degil, siyasi ve kültürel birlikteliklere dayanmistir.
Günümüzde Iranda Türkcülük hareketi bir etnik üstünlük arama ve etnik milliyetcilik degil; Pehleviler ve Iran Islam Hükümeti döneminde uygulanan acimasiz asimilasyon politikalari sürecinde zamanla dislanan ve yok olmaya sürüklenen asla dönüs hareketidir. Iran Türklügü Kadim Türk Yurdunda dislanmaya, yok sayilmaya karsi bir baskaldiri, bir özgüven kazanma ve aidiyet suuru olarak kendini ortaya koymaktadir.
