Read more
Niniejsza ksiazka po raz pierwszy w polskiej historiografii opisuje historie osiedlenia sie i dzialalnosc poszczegolnych meskich zgromadzen zakonnych w diecezji chelminskiej w okresie miedzywojennym. Glowna narracja skupia sie jednak na losach zakonnikow przebywajacych w placowkach zakonnych w momencie wybuchu II wojny swiatowej: franciszkanow w Gdyni, jezuitow w Gdyni i Grudziadzu, ksiezy misjonarzy i pallotynow w Chelmnie, michalitow i redemptorystow torunskich, misjonarzy Swietej Rodziny w Wielkim Klinczu, salezjanow z Rumi oraz werbistow z Gornej Grupy.
Jeszcze w trakcie dzialan wojennych we wrzesniu 1939 r. instytucje partyjne i aparat policyjny Niemiec uderzyly w polskie duchowienstwo katolickie. W ciagu kilku tygodni wszystkie te placowki przestaly istniec, a ksieza i bracia zakonni zostali z nich wypedzeni lub aresztowani. Wielu z nich zamordowano, m.in. w Piasnicy; innych zeslano do obozow koncentracyjnych. Tylko nieliczni wrocili po wojnie do ojczyzny i zaczeli tworzyc nowa, jeszcze nie opisana, historie diecezji chelminskiej.