Read more
Yikintilar Arasinda, Nisan 1909da Adanada yasanan katliamda yerle bir olmus Ermeni mahallelerinden ve köylerinden canli tanikliklar barindiriyor. Kirimlarin ardindan Istanbul Ermeni Patrikhanesi tarafindan bölgeye yollanan yardim heyetinde bulunan Zabel Yesayan, harabeye dönmüs Adanada gecirdigi üc ayin izlenimlerini, tanik oldugu istirap ve yikimi aktariyor Yikintilar Arasindada. Kozandan Hacina, Dörtyoldan Osmaniyeye uzanan bu karanlik yolculukta, Adanadaki binlerce yetimin, dulun, idam mahkmunun gözü, kulagi, sesi oluyor Yesayan.
Ermeni taniklik edebiyatinin en vurucu örneklerinden olan Yikintilar Arasinda, Ermeni edebiyati üzerine calismalariyla taninan akademisyen Marc Nichanianin genis önsözü, Zabel Yesayanin Adana yetimhaneleri yazisi ve katliamlarin ardindan meclis tarafindan bölgeye yollanan Edirne mebusu Hagop Babigyanin raporu ve katliam günlerinden yirmi kadar fotografla zenginlestirilmis olarak okuyucularin dikkatine sunuluyor.
Ne bu anlatilanlar, ne o küller icinde debelenen Ermeniler, ne dehsetin sarhoslugunu üzerinden atamamis, gözlerinde aci ve saskinlik okunan yetimler, ne kayiplarinin acisiyla kivranan dullar, ne de kolu bacagi kesilenlerin kanli sancili yaralari Bunlarin hicbiri yetmez o cehennem günlerinde yasananlarin karanlik ve gercek derinligini tam olarak kavramamiza. ZABEL YESAYAN
Zabel Yesayan 1878-1943
Yazar ve cevirmen. Üsküdarda dogdu; genclik yillarini burada gecirdi. Ilk edebi eseri 1895te yayimlandi. Ayni yil Parise gitti; Sorbonneda edebiyat ve felsefe derslerini takip eti. Istanbula ancak 1908de, Mesrutiyet ilan edilince kesin dönüs yapti. Yazarlik kariyerinin bu en verimli yillarinda kaleme aldigi öykü, deneme ve romanlarinda, kadin haklari ve kadinlarin toplumsal yasamdaki konumlarina genis yer ayirdi. Yazilari ve cevirileri Fransizca ve Ermenice dergi ve gazetelerde yayimlandi.
24 Nisan 1915te, Ermeni aydinlarinin cikarildigi ölüm yolculugundan bir hastanede saklanarak kurtuldu. Bir süre Bulgaristanda kaldiktan sonra Baküye gecti; Ermeni mülteci ve yetimler icin yardim faaliyetlerine katildi. 1921de Parise döndü.
Ermenistan hükümetinin daveti üzerine 1933te Yerevana göc etti. Yerevan Devlet Üniversitesinde edebiyat dersleri verdi. 1934te Ermenistan Yazarlar Birliginin üyesi oldu. 1937de Stalin kovusturmalari sirasinda tutuklanip Sibiryaya sürüldü. Ölüm tarihi ve yeri kesin olarak bilinmemektedir.
