Read more
"[...] dochodzi ostatnia strata, jakiej doznaje mowa wskutek zapisania: chodzi o wszystkie te fragmenty jezyka, typu "czyz nie?", ktore jezykoznawca powiazalby niewatpliwie z jedna z wielkich funkcji jezyka, z funkcja fatyczna albo interpelatywna; kiedy mowimy, chcemy, by rozmowca nas sluchal; pobudzamy jego uwage przy uzyciu pozbawionych sensu interpelatywow (typu halo, halo, czy pan mnie dobrze rozumie?); w tych skromnych slowach, wyrazeniach, tkwi jednak dyskretny dramatyzm: sa to wezwania, modulacje - powiedzialbym, myslac o ptakach: trele? - poprzez ktore jedno cialo szuka drugiego. I wlasnie ow trel - niezgrabny, plaski, smieszny, kiedy zostanie zapisany - gasnie w pismie. ¶ Z tych kilku uwag widzimy, ze tym, co znika w zapisywaniu, jest po prostu cialo - a przynajmniej cialo zewnetrzne (przypadkowe), ktore w sytuacji dialogu kieruje w strone innego ciala, rownie slabego (albo oszolomionego), przekazy intelektualnie puste, ktorych jedyna funkcja jest jakby schwytanie innego (nawet w prostytutywnym sensie tego slowa) i utrzymanie go jako partnera". ¶ [...] Mozliwy jest oczywiscie trzeci rodzaj praktyki jezykowej, ktorego z definicji nie ma w tych Dialogach: pisanie [l'écriture] we wlasciwym tego slowa znaczeniu, ktore wytwarza teksty. Pisanie to nie mowa, i takie rozdzielenie zostalo w ostatnich latach uswiecone teoretycznie; ale pisanie nie jest tez tym, co napisane, zapisem; pisac to nie znaczy zapisywac. To, co jest nazbyt obecne w mowie (w sposob histeryczny) i nazbyt obecne w zapisie (w sposob kastracyjny), czyli cialo, powraca w pisaniu, ale niebezposrednio, umiarkowanie, w sposob stosowny, muzyczny, poprzez rozkosz a nie wyobraznie (obraz). W istocie trzy rodzaje praktyki (mowa, zapisanie, pisanie) na swoj sposob moduluja owa podroz ciala (podmiotu) poprzez jezyk: podroz trudna, kreta, zmienna, zas szczegolne zainteresowanie budzi dzis w zwiazku z tym rozwoj radia, a wiec mowy zarazem oryginalnej i zapisywalnej, ulotnej i mozliwej do zapamietania. Jestem przekonany, ze zapisane tu Dialogi maja wartosc nie tylko ze wzgledu na rozwijajace sie w nich informacje, analizy, idee i spory, obejmujace szerokie pole intelektualnych i naukowych aktualnosci; cechuje je rowniez, tak jak je bedziemy czytac, wartosc roznicujaca jezykow: mowa, zapisywanie i pisanie za kazdym razem uwzgledniaja odrebny podmiot, a czytelnik, sluchacz, powinni przyjrzec sie temu podzielonemu podmiotowi, rozniacemu sie z uwagi na to, czy mowi, zapisuje czy wypowiada. ¶ Roland Barthes, Ziarno glosu, Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, Krakow 2016
