Read more
Niniejsza praca jest proba rekonstrukcji mysli teoretycznej Stanleya Fisha na tle polskich dyskusji teoretycznoliterackich po 1989 roku. Praca podzielona jest na dwie czesci, w czesci pierwszej (rozdzialy 1-3) autor rekonstruuje mysl teoretycznoliteracka Stanleya Fisha, w czesci drugiej (rozdzialy 4-6) probuje wykorzystac te mysl, by opisac polskie debaty dotyczace badan literackich po 1989 roku.
W rozdziale pierwszym autor rekonstruuje Fishowska teorie interpretacji. Fish odrzuca zarowno esencjalizm, jak i subiektywizm, i pokazuje, w jaki sposob interpretacja oraz komunikacja sa mozliwe mimo nieistnienia obiektywnego ksztaltu i znaczenia tekstu. W rozdziale drugim przedstawione zostaja poglady amerykanskiego neopragmatysty na relacje miedzy teoria a praktyka. Autor wskazuje, ze teoria albo nie jest mozliwa, albo nie posiada wplywu na praktyke, albo wreszcie jest ukryta forma praktyki - w zwiazku z czym namawia do zaniechania dyskursu teoretycznego i zanurzenie sie w samolegitymizujacej sie praktyce. Rozdzial trzeci podejmuje kwestie statusu badan literackich i rekonstruuje Fishowska krytyke projektu upolitycznienia i ukulturowienia badan literackich. Fish wskazuje, ze projekt ten moze prowadzic do rozmycia immanentnej inteligibilnosci literaturoznawstwa i w konsekwencji do dezintegracji dyscypliny, co wiecej - w jego przekonaniu - nie jest mozliwe, by badania literackie uzyskaly bezposredni wplyw na biezace problemy spoleczno-polityczne.
W rozdziale czwartym autor opisuje polskie spory dotyczace interpretacji, skupiajac sie glownie na dyskusji wokol tekstu Andrzeja Szahaja Granice anarchizmu interpretacyjnego. Autor wyroznia trzy podstawowe stanowiska wobec interpretacji: obiektywistyczne, subiektywistyczne i intersubiektywistyczne, i opowiada sie za tym ostatnim. W rozdziale piatym wykorzystuje mysl Fisha, by podzielic polska teorie na trzy odmiany: fundacjonalistyczna, antyfundcjonalistyczna i slaba. Dwie pierwsze uznaje za niemozliwe do zrealizowania, ostatnia zas postrzega jako forme praktyki czy historii literatury. Rozdzial szosty podzielony jest na dwie czesci - w pierwszej czesci autor wyroznia dwie formy polskiego feminizmu: wewnatrzdyscyplinarna i interdyscyplinarno-polityczna. Te pierwsza uznaje za konieczna metodologiczno-teoretyczna autopoprawke dyscypliny, te druga za ryzykowna proba naginania granic dyscyplinarnych, ktora prowadzic moze do rozpadu jasno okreslonego celu badan i slownika literaturoznawczego. W czesci drugiej rekonstruuje polska debate dotyczaca projektow ukulturowienia, wskazujac najwazniejsze odmiany polskich "kulturowych teorii literatury" i najwazniejsze ich krytyki, skupiajac sie zarowno na warstwie merytorycznej, jak i retoryce tych dyskusji. W zakonczeniu autor opowiada sie za tradycyjnym, interpretacyjnym, profesjonalnym literaturoznawstwem, ale argumentuje na jego rzecz nie z pozycji obiektywistycznych, lecz postmodernistycznych.
