Read more
Poezja Hölderlina (1770-1843), nazywanego "najbardziej niemieckim poeta", stanowi nawet w jego rodzimej literaturze niewatpliwy wyjatek. Mimo istniejacych przekladow takze w Polsce jest znana tylko czesciowo, jej wczesna faze polski czytelnik poznawal dotad w niewielu przekladach Andrzeja Lama. Tworczosc poety, powstala w latach 1784-1795, byla dotad w badaniach literaturoznawczych omijana lub traktowana jako faza wstepna, mniej wartosciowa niz wielkie hymny i elegie powstale w latach pozniejszych. Niniejsza ksiazka przybliza wczesna tworczosc Hölderlina i proponuje jej interpretacje oparta na zrodlach inspiracji, z ktorych czerpal mlody poeta. Jego wczesne dzielo wpisuje sie w szeroki kontekst literacki, teologiczny i filozoficzny, stanowi synteze watkow, odzwierciedlenie refleksji filozoficznej oraz religijnej. Mysl ujeta w wyszukana forme literacka, wybierana i modyfikowana przez poete od poczatku swiadomie i systematycznie rozwijana, zaskakuje swoja glebia i powinowactwem z tworczoscia pozniejsza.
Ukazujac obrazy jednosci swiata i wedrowki ku boskiej Jedni, Hölderlin dazy do skonstruowania typu mimesis, ktory przypominalby imitatio dei, nasladowanie Boga i procesu stwarzania przezen swiata. Czerpie z religii i filozofii, w sposobie ukazywania rzeczywistosci, czlowieka i transcendencji przyblizajac sie pod wieloma wzgledami do mistyki. Na zwiazek z nia wskazuja takze liczne zrodla inspiracji poety - pisma Heraklita, Platona, neoplatonizm, Biblia i chrzescijanstwo, pietyzm, filozofia Spinozy, Jacobiego i Herdera. Nie bez znaczenia w procesie formowania sie poetyckiej postawy Hölderlina byly filozoficzne systemy Fichtego i Schellinga, literatura antyczna oraz mu wspolczesna. Poeta w swych mlodzienczych utworach zajal sie waznymi tematami, aktualizowanymi takze w literaturze niemieckiej konca XVIII wieku: sposobem pojmowania Boga, czlowieka i natury, poszukiwaniem Jednosci w rozmaitosci kosmosu i w ludzkiej jazni. Wyrazal tesknote za utracona Jednia, traktowal poezje jako apokatastaze, poszukiwal przejawow transcendencji w naturze i czlowieku. Idea swiata jako jednosci, odkrywanie szyfrow boskosci w naturze, kosmosie i duszy stanowia centrum zainteresowan mlodego Hölderlina, ktorych mimo swego tragicznego losu nigdy nie porzucil.
