Read more
Nasil ki Fernand Braudel ismi Akdeniz ile Marc Bloch ismi feodalizmle özdeslesmisse benzer bir özellik ayni ritimde Halil Inalcik icin gecerlidir. Bugün Inalcik ekolünü hesaba katmaksizin klasik Osmanli dönemine iliskin bir arastirma yapmak neredeyse imkansizdir. Köprülü ile baslayan, Barkanda belirli bir yönteme kavusan modern tarihcilik anlayisi Inalcikta zirvesine ulasir. Türkiyede genelgecer tarih algisi düsünüldügünde bu ekolün en kayda deger basarisi, gecmisi romantik ve ideolojik fantezilerden arindirmis olmasidir. Bu sayede tarihcilik yön degistirmis, kisileri tarihe yaklastirmaktan ziyade tarihten uzaklastiran ve bize göre zamanin gevezeligini yapmaktan öteye gecemeyen popüler tarihcilik söylemleri ciddi bir kirilmaya ugramistir.
Inalcik, Osmanli sosyal-ekonomik yapisini, onu belirleyen belli basli kurum ve kanunlari, tahrir sistemini, mir arazi rejimini köylü ekonomisi vb sosyal ekonomik sorunlari aciklayan cift-hane teorisiyle kendi alaninda bir cigir acmistir. Tarih calismalarinin gelecegi düsünüldügünde bu ekolün daha simdiden kalici izlere dönüstügü söylenebilir. Balkan tarihcilerinin, Osmanlinin Rumeli ve Balkanlarda asama asama nasil bir yerlesim politikasi güttügünü Inalcik kaynaklarindan ögrenmesi bu cografyadaki zamanin gün isigina cikarilmasi acisindan büyük öneme sahiptir.
Inalcik, toplumlarin ekonomik ve sosyal tarihlerinin uzun süre icerisinde bir arada degerlendirilmesi gerektigi konusunda Annales Okulunun güclü bir temsilcisidir. O, orijinal kaynaklari incelemeden, gerekli arac ve bilgilere sahip olmaksizin Osmanli tarihinin büyük problemlerini bir takim sosyolojik genellemelerle cözümlenemeyecegini belirtir. Ona göre bu disiplin, zamansiz ve mekansiz genellemeler yapmak degil, zaman ve mekan icinde olaylari ve gelismeleri incelemektir. Tarihcinin ödevi, bir deger hükmü vermeden, belli bir toplumda ve dönemde davranislarin ve kurumlarin neden o bicimde oldugunu anlamak ve aciklamaktir.
Makaleler 2de ilk defa Inalcikin Annales ekolü ile olan bu yakin bagi gösterilmis, modern tarihcilik ile ilgili dikkate deger gözlemlerine yer verilmistir. Ayrica Osmanlida Cift-hane sistemi, Fetih Yöntemleri, Köle Emegi, Kul Sistemi gibi birbirinden son derece önemli makaleler bir araya getirilmistir.
