Read more
Büyük ve zengin muhtevali sözlükleri kamus, okyanus olarak adlandiran bir gelenege sahibiz. Iki kelime de es manali, yani sinonim. Okyanus büyük deniz, dünya karasini cevreleyen su kütlesi demek; muhit ve kamus da ayni anlamda. Sözlükler böyle adlandirilinca kelimeleri de bu ucsuz bucaksiz denizde seyreden gemilere benzetmek yanlis olmaz. Kelimeler, dilin engin denizinde sürekli hareket halindeler. Bazilari bir zaman bir limana demirlese de bir gün hic beklenmedik bir sekilde sefere cikabilir. Unutulmus sanilan bir kelime birden hayat bulur ve belki de bu ikinci veya kacinci oldugunu bilmedigimiz yeni seyrinde daha yaygin bir kullanilisla dile mal olur...
Dille, sözlüklerle, kelimelerle ugrasanlar kelimelerin tarih icindeki seyri konusunda az cok fikir sahibi olurlar. Diller de denizler gibi duragan degildir. Sürekli bir dalgalanma, hareket denizlerin belki de mümeyyiz vasfidir belirtici özelligidir. Durgun sanilan denizin bile hareket halinde oldugunu söylemek yanlis olmaz. Ve deniz habire yeni su kaynaklariyla beslenir.
Kelimelerin engin dil denizindeki seyri elbette merak konusudur. Bugünün insani günlük hayatta kullanilan bir kelimenin tarih icinde farkli anlamlari olabilecegini pek düsünmez. Iste bu degisik anlamlari merak etmeye basladigimiz andan itibaren o durgun denizin hareket halinde oldugunu fark ederiz. Kelimelerin takip ettigi seyir aslinda bizim kültür tarihimizin, medeniyet tarihimizin degisimini ve gelisimini anlamamiza, aciklamamiza yardimci olur.
Uzun yillar dil üzerine yogunlasan, tabiri caizse ömrünü dil davasina adayan, yaptigi calismalarla bu hayati konuya sürekli dikkat ceken D. Mehmet Dogan, Kelimelerin Seyir Defterinde hepimizi dilimiz üzerinde düsünmeye davet ediyor.
