Read more
MUHAMMEDIYE Tam Metin Ceviri
Yazicioglu Muhammed
Ceviri Mustafa Saglam
Tashih Ve kontrol Sevket Gürel
Yazicioglu Mehmed Muhammed; Anadoluda astroloji üzerine yazilmis ilk Türkce eserin emsiyye 1408 yazari Yazici Salihin ogludur. Yazici Salih, bazi rivayetlere göre aslen Ankarali olup bilgili ve kültürlü bir kimsedir. Devlet hizmetinde katip olarak calismistir. Mesnevi nazim sekliyle yazdigi bes bin beyittik Semsiye adli eserini 1408 yilinda tamamlamis ve Ankarada yasayan Devlet Han ailesinden Iskender bin Haci Pasaya ithaf etmistir. Salihin mezari, sözlü rivayetlere göre Geliboluda bugün Yazicioglu Mescidi denilen kapali türbe kismindadir. Yazicioglu Mehmedin dogum yeri hakkinda hic bir bilgimiz yoktur. Geliboluya sonradan gelip yerlesmislerdir. Gerek Yazicioglu Mehmedin, gerekse kücük kardesi Ahmed-i Bicanin ilk hocalari babalaridir. Yazicioglu Mehmet, Arap ve Fars dillerini cok iyi bilir, kitaplarini yazarken bu dillerdeki eserleri incelerdi. Kendisi,
Zeynel-Arap ile Haydar-i Hafinin üstadlari oldugunu bildirir. Yazicioglu Mehmedin manevi sahada ise en büyük mürsidi, devrinin mana sultani Haci Bayram Veli hazretleridir. Haci Bayram Vel, II. Muradin davetini kabul ederek Ankaradan Edirneye gelmis, gelis gidisinde Geliboluya da ugramisti. Haci Bayram Velinin Mehmedi ve Kardesi Ahmed-i Bicani irsadi bu vesileyle gerceklesti. Yazicioglu Mehmed, eserlerinde seyhinden gayet hürmetkar bir dille bahseder. Haci Bayram Veli ile tanistiktan sonra, bütün ömrünü Geliboluda, deniz kenarindaki barinaginda bir inziva icinde gecirdi ve eserlerini burada verdi. Yazicioglu Mehmed, önce kendi deyisiyle, Ne kadar tefsir varsa bulup özünü bir
bir almak, hadisleri gözden gecirmek suretiyle MegaribüzZaman adinda arapca bir eser yazdi. Daha sonra, bu eseri kendisi nazmen kaleme alarak Muhammediyeyi, kardesi Ahmed-i Bican da nesir halinde kaleme alarak Envarül-Asikini meydana getirdiler, ikiside Megaribden cikmistir. Agir bir dille nazmedilmis olmasina ragmen yüzyillar boyu Anadolu, Kirim, Kazan ve Baskirt Türkleri arasinda okunan, Süleyman Celebinin Mevlidinden daha yaygin bir söhrete erisen Muhammediye, Icindeki üc müstezadin ziyade beyitlerini de sayarsak 9119 beyitlik bir Siyerdir. Eserin müellif elinden cikmis ilk nüshasi, Vakiflar Genel Müdürlügü, Arsivinde bulunmaktadir. Eser 1449 tarihinde tamamlanmistir. Müellifin ilk sayfadaki vasiyetine göre eser yakin zamanlara kadar Geliboluda kalmis, Ikinci Cihan Harbi tehlikesine karsi tedbir olarak 1943te Ankaraya götürülmüstür. Halen Sultan II. Abdülhamid tarafindan yapilan sedef kakmali abanoz bir mahfaza icinde muhafaza olunmaktadir.
