Read more
Co sprawilo, ze dzis we Wloszech rosna pomidory, na Florydzie zas pomarancze; ze Szwajcaria zaslynela produkcja wysmienitej czekolady, a do kanonu kuchni tajskiej weszly ostre papryczki chili?
Gdy przed z gora dwustu milionami lat potezne sily geologiczne rozdarly lady naszej planety, w dwoch odizolowanych od siebie czesciach swiata zaczely sie rozwijac odrebne ekosystemy pelne roslin i zwierzat nieznanych na przeciwleglej polkuli. Z chwila, kiedy Krzysztof Kolumb postawil stope na Hispanioli, ta izolacja skonczyla sie jak mieczem ucial. Przez ocean wraz z coraz liczniej zeglujacymi miedzy Nowym i Starym Swiatem statkami podrozowaly - za wiedza zeglarzy lub przypadkowo - tysiace biologicznych gatunkow. To zjawisko, nazwane przez naukowcow wymiana kolumbianska, radykalnie zmienilo zycie i krajobraz calego globu, co nioslo czasem bardzo dramatyczne konsekwencje...
Osiemdziesiat lat po Kolumbie doszedl do tego inny aspekt. Hiszpanski konkwistador Miguel Lopez de Legazpi pozeglowal dalej na zachod i nawiazal regularna wymiane handlowa z Chinami. W zalozonej przezen faktorii na Filipinach po raz pierwszy w dziejach towary i ludzie ze wszystkich zakatkow swiata spotkali sie w jednym miejscu i czasie, co stworzylo zupelnie nowa rzeczywistosc ekonomiczna...
Charles C. Mann - autor bestsellerowej pracy 1491. Ameryka przed Kolumbem (REBIS, 2008) - w nowej ksiazce udowadnia, ze wymiana kolumbianska legla u podstaw wielu watkow pozniejszej historii ludzkosci. Przedstawiajac najnowsze wyniki badan ekologow, antropologow, archeologow i historykow, pokazuje, jak powstanie tej globalnej sieci wymiany biologicznej i gospodarczej stymulowalo rozwoj Europy, zniszczylo potege cesarstwa chinskiego, wstrzasnelo cala Afryka i na dwa stulecia uczynilo miasto Meksyk arena interakcji miedzy piecioma kontynentami. Co wiecej, dowodzi, ze skutki tej rewolucji odczuwamy do dzisiaj w postaci najgoretszych problemow obecnej ery: od masowych migracji przez polityke handlowa az po wojny kulturowe.
